Projekty rządowe dot. SOK z Podkomisji Sejmowej 31.03.2009 r

······················· ·············································· ······· Projekt· MI

Ustawa

z dnia ………………………….. 2009 r.

o zmianie ustawy o transporcie kolejowym oraz niektórych innych ustaw¹⁾

Art. 1. W ustawie z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (Dz. U. z 2007 r. Nr 16, poz. 94, z późn. zm.²⁾ wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 58 uchyla się ust. 3;

2) po art. 58 dodaje się art. 58a w brzmieniu:

·· „Art. 58a.1. Zarządcy i przewoźnicy kolejowi obowiązani są do zapewnienia ładu i porządku na zarządzanym przez nich obszarze kolejowym oraz w pociągach i innych pojazdach kolejowych, z zastrzeżenie ust. 2.

·················· 2. Zadania w zakresie ochrony porządku i bezpieczeństwa publicznego wykonuje policja kolejowa na zasadach określonych w ustawie z·········· 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2007 r. Nr 43, poz. 277, z późn. zm).”;

3) w art. 59 uchyla się ust. 1 – 6;

4)·uchyla się art. 60-64.

Art. 2. W ustawie z dnia 6 kwietnia 1990 o Policji (Dz. U. z 2007 r. Nr 43, poz. 277, z późn. zm.³⁾) wprowadza się następujące zmiany:

1)· w art. 1 w ust. 2 pkt 2 otrzymuje brzmienie:

„2) ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego, w tym zapewnienie spokoju w miejscach publicznych oraz w środkach publicznego transportu i komunikacji publicznej, w ruchu drogowym, na obszarze kolejowym i na wodach przeznaczonych do powszechnego korzystania;”;

2) w art. 4 po ust. 2 dodaje się ust. 2a w brzmieniu:

·· „2a. W skład Policji wchodzi policja kolejowa. Szczegółowy zakres zadań i zasady organizacji policji kolejowej określa, w drodze rozporządzenia, minister właściwy do spraw wewnętrznych, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw transportu.”;

Art. 3. W ustawie z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia (Dz. U. z 2005 r. Nr 145, poz. 1221, z póżn. zm.⁴⁾ w art. 5 w ust. 2 w pkt 4 dodaje się lit. e w brzmieniu:

····················· „e) obszary kolejowe.”;

·· Art. 4. W ustawie z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2004 r. Nr 241, poz. 2416 z późn. zm.⁵⁾) wprowadza się następujące zmiany:

1)· w art. 59a w ust. 3 pkt 6 otrzymuje brzmienie:

„ 6) są funkcjonariuszami Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Biura Ochrony Rządu, Straży Granicznej, Służby Więziennej, Państwowej Straży Pożarnej lub pracownikami specjalistycznych uzbrojonych formacji ochronnych w jednostkach organizacyjnych podległych, podporządkowanych lub nadzorowanych przez ministrów, kierowników urzędów centralnych, wojewodów, Prezesa Narodowego Banku Polskiego oraz Krajową Radę Radiofonii i Telewizji;”;

2)· w art. 175 w ust. 4 pkt 5 otrzymuje brzmienie:

·„5) są funkcjonariuszami Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Służby Więziennej i Państwowej Straży Pożarnej, jeżeli osoby te na mocy odrębnych przepisów mogą pełnić służbę w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny i są przeznaczone do pełnienia tej służby;”;

3)·w art. 206a w ust. 1 pkt 5 otrzymuje brzmienie:

··· „5)·sędziowie, prokuratorzy, funkcjonariusze Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Biura Ochrony Rządu, Straży Granicznej, Służby Więziennej, Państwowej Straży Pożarnej oraz pracownicy specjalistycznych uzbrojonych formacji ochronnych w jednostkach organizacyjnych podległych, podporządkowanych lub nadzorowanych przez ministrów, kierowników urzędów centralnych, wojewodów, Prezesa Narodowego Banku Polskiego oraz Krajową Radę Radiofonii i Telewizji;”.

··········· Art. 5. W ustawie z dnia 22 sierpnia 1997 r. o bezpieczeństwie imprez masowych (Dz. U. z 2005 r. Nr 108, poz. 909, z 2007 r. Nr 99, poz. 663 i 665) w art. 20c pkt 10 otrzymuje brzmienie:

„10) zarządcy infrastruktury kolejowej, przewoźnicy publiczni;”;

··········· Art. 6. W ustawie z dnia 8 września 2000 r. o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego „Polskie Koleje Państwowe” (Dz. U. Nr 84, poz, 948, z późn. zm.⁶)w art. 15 uchyla się ust. 3.

··········· Art. 7.1. Minister właściwy do spraw wewnętrznych zorganizuje policję kolejową do dnia ………………. .

2. Straż Ochrony Kolei, wchodząca w strukturę organizacyjną „PKP Polskie Linie Kolejowe Spółka Akcyjna”· i działająca na podstawie ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (Dz. U. z 2007 r. Nr 16, poz. 94 z późn. zm.) , zachowuje uprawnienia do wykonywania zadań określonych w tej ustawie na dotychczasowych zasadach , do czasu utworzenia policji kolejowej, zgodnie z ust. 1.

3. Funkcjonariusze Straży Ochrony Kolei pozostający w stosunku pracy w dniu wejścia w życie ustawy stają się z mocy prawa funkcjonariuszami Policji w służbie przygotowawczej, chyba że w terminie 30 dni od dnia wejścia w życie ustawy złożą pisemne oświadczenie, że nie wyrażają na to zgody.

··········· 4.·Funkcjonariusze Straży Ochrony Kolei, którzy złożyli oświadczenie woli, o którym mowa w ust. 1, są zwalniani w trybie określonym w ustawie z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. Nr 90, poz. 844. z późn. zm.⁶⁾).

5.·Funkcjonariuszom Straży Ochrony Kolei, którzy podejmują służbę w Policji w trybie określonym w ust. 1:

1)····· okres pracy w Straży Ochrony Kolei wlicza się do okresu służby w Policji w zakresie wszystkich uprawnień związanych z tą służbą, z wyjątkiem okresu od którego zależy nabycie prawa do emerytury policyjnej;

2)····· nie przysługują należności w związku ze zwolnieniem z pracy w Straży Ochrony Kolei.

2.· Funkcjonariusze, o których mowa w ust. 1, są zobowiązani do uzyskania niezbędnych kwalifikacji zawodowych przed upływem okresu 3 lat od dnia podjęcia służby w Policji.

Art.8. Ustawa wchodzi w życie z dniem ……………………. ····

__________________

¹⁾·Niniejszą ustawą zmienia się ustawy: ustawę z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji, ustawę z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia, ustawę z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej, ustawę z dnia 22 sierpnia 1997 r. o bezpieczeństwie imprez masowych, ustawę z dnia 8 września 2000·r. o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego „Polskie Koleje Państwowe”.

²⁾ Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2007 r. Nr 176, poz. 1238 i Nr 191, poz. 1374, z 2008 r. Nr 59, poz. 359, Nr 144, poz. 902, Nr 206, poz. 1289 i Nr 227, poz. 1505 oraz z 2009 r. Nr 1, poz. 3, Nr 18, poz./ 97 i Nr 19, poz. 100.

³⁾ Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2007 r. Nr 57, poz. 390, Nr 120, poz. 818, Nr 140, poz. 981 i Nr 165, poz. 1170, z 2008 r. Nr 86, poz. 521, Nr 171, poz. 1065 i Nr 237, poz. 1651 oraz z 2009 r. Nr 22, poz. 120.

⁴⁾ Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2005 r. Nr 90, poz. 757, z 2006 r. Nr 104, poz. 708 oraz z 2008 r. Nr 171, poz. 1055 i Nr 180, poz. 1112.

^·5)Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 277, poz. 2742, z 2005 r. Nr 180, poz. 1496, z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i 711 i Nr 220, poz. 1600, z 2007 r. Nr 107, poz.732 i Nr 176, poz. 1242, z 2008 r. Nr 171, poz. 1056, Nr 180, poz. 1109, Nr 206, poz. 1288, Nr 208, poz. 1308 i Nr 223, poz. 1458 oraz z 2009 r. nr 22 poz. 120.

⁶⁾ Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2001 r. Nr 100, poz. 1086 i Nr 154, poz. 1802, z 2002 r. Nr 205, poz. 1730, Nr 240, poz. 2055, z 2003 r. Nr 6, poz. 63, Nr 80, poz. 720 i Nr 203, poz. 1966, z 2004 r. Nr 96, poz. 959, Nr 120, poz. 1252, z 2005 r. Nr 157, poz. 1315 i Nr 184, poz. 1539, z 2006 r. Nr 12, poz. 63 i Nr 157, poz. 1119, z 2008 r. Nr 97, poz. 624, Nr 193, poz. 1196, Nr 206, poz. 1289 oraz z 2009 r. Nr 6, poz. 33.

UZASADNIENIE

W wyniku procesu restrukturyzacji przedsiębiorstwa państwowego Polskie Koleje Państwowe, rozpoczętego na podstawie ustawy z dnia 9 września 2000 r. o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego „Polskie Koleje Państwowe „, w roku 2001 powstała Grupa PKP. W ten sposób, zgodnie z dyrektywami Unii Europejskiej, nastąpiło rozgraniczenie działalności przewozowej kolei od zarządzania liniami kolejowymi oraz utworzenie samodzielnych podmiotów prawa handlowego, mogących świadczyć usługi, nie tylko na rynku kolejowym. Zostały utworzone trzy spółki przewozowe oraz jedna spółka zarządzająca liniami kolejowymi „PKP Polskie Linie Kolejowe S. A.”. W skład tej ostatniej weszła Straż Ochrony Kolei, powołana w drodze decyzji administracyjnej, działająca w strukturach zarządcy infrastruktury kolejowej, to jest podmiotu gospodarczego, którego funkcjonowanie określa kodeks spółek handlowych. Tym samym Straż Ochrony Kolei utraciła status formacji państwowej.

Zasady działalności straży ochrony kolei określa rozdział 10 ustawy z dnia ···28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym oraz rozporządzenia wykonawcze wydane na podstawie tej ustawy, m.in. rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 14 lipca 2004 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania oraz sposobu organizacji straży ochrony kolei.

Zgodnie z ww. ustawą do zadań straży ochrony kolei należy m.in.:

1)·kontrola przestrzegania przepisów porządkowych na obszarze kolejowym, w pociągach i innych pojazdach kolejowych;

2.) ochrona życia i zdrowia ludzi oraz mienia na obszarze kolejowym, w pociągach i innych pojazdach kolejowych.

Dotychczasowe doświadczenia w funkcjonowaniu Straży Ochrony Kolei w strukturach spółki prawa handlowego wyraźnie wskazują na konflikt interesów, pomiędzy ustawowymi zadaniami straży ochrony kolei, a celami spółki nastawionej na osiąganie zysku. Konieczność poszukiwania dodatkowych źródeł finansowania, poprzez zawieranie umów o świadczenie dodatkowej ochrony na zasadach komercyjnych, powoduje negatywne konsekwencje w zakresie działań porządkowych i ochronnych na obszarze kolejowym w pociągach i innych pojazdach kolejowych.

W projekcie proponuje się przejęcie zadań w zakresie ochrony porządku i bezpieczeństwa publicznego przez policję kolejową, poprzez wpisanie do art. 2 ust. 2 ustawy o Policji dodatkowego zadania, tj. ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego na obszarze kolejowym oraz rozszerzenie w Policji rodzajów służb o „policję kolejową”. Natomiast zarządcy i przewoźnicy kolejowi obowiązani będą do zapewnienia ładu i porządku na zarządzanym przez nich obszarze kolejowym oraz w pociągach i innych pojazdach kolejowych.

Konsekwencją powyższego są projektowane zmiany w ustawach: o ochronie osób i mienia, o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej, o bezpieczeństwie imprez masowych i o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego „Polskie Koleje Państwowe”.

Funkcjonariuszy SOK, wg projektu staną się z mocy prawa funkcjonariuszami Policji – chyba, że w pisemnym oświadczeniu woli nie wyrażą na to zgody. Osoby, które nie zgodzą się na przejście do służby w Policji będą traktowane jak osoby zwalniane w ramach zwolnień grupowych z powodu likwidacji zakładu pracy.

Projekt przewiduje, że funkcjonariusze SOK przechodzący do służby w Policji będą zobowiązani do uzupełnienia kwalifikacji zawodowych niezbędnych do pełnienia służby przed zakończeniem służby przygotowawczej, czyli przed upływem 3 lat.

Okres pracy w SOK, według projektu będzie zaliczany do okresu służby w Policji, z wyjątkiem stażu emerytalnego.

Wejście w życie ustawy spowoduje skutki finansowe dla budżetu w wysokości szacowanej na ok. 350 min zł. w skali roku – związane ze zwiększeniem etatów w Policji o ok. 3500 osób.

Jednocześnie należy podkreślić, że wydatki te będą znacznie niższe niż w przypadku tworzenia odrębnej służby.