Projekt MSWiA

                                                                               Projekt  MSWiA

Ustawa

z dnia ………………… 2009 r.

o zmianie ustawy o transporcie kolejowym [1]⁾

Art. 1. W ustawie z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym  (Dz. U. z 2007 r. Nr 16, poz. 94 z późn. zm.[2]⁾) wprowadza się następujące zmiany:

1)   w art. 59 uchyla się ust. 1-6;

2)    uchyla się art. 60-64.

          Art. 2. W ustawie z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2004 r. Nr 241, poz. 2416[3]⁾) wprowadza się następujące zmiany:

1)  w art. 59a w ust. 3 pkt 6 otrzymuje brzmienie: 

,,  6)  są funkcjonariuszami Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Biura Ochrony Rządu, Straży Granicznej, Służby Więziennej, Państwowej Straży Pożarnej lub pracownikami specjalistycznych uzbrojonych formacji ochronnych w jednostkach organizacyjnych podległych, podporządkowanych lub nadzorowanych przez ministrów, kierowników urzędów centralnych, wojewodów, Prezesa Narodowego Banku Polskiego oraz Krajową Radę Radiofonii i Telewizji; „;

2)  w art. 175 w ust. 4 pkt 5 otrzymuje brzmienie: 

,,  5)  są funkcjonariuszami Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Służby Więziennej i Państwowej Straży Pożarnej, jeżeli osoby te na mocy odrębnych przepisów mogą pełnić służbę w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny i są przeznaczone do pełnienia tej służby; „;

3)  w art. 206a w ust. 1 pkt 5 otrzymuje brzmienie: 

,, 5)  sędziowie, prokuratorzy, funkcjonariusze Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Biura Ochrony Rządu, Straży Granicznej, Służby Więziennej, Państwowej Straży Pożarnej oraz pracownicy specjalistycznych uzbrojonych formacji ochronnych w jednostkach organizacyjnych podległych, podporządkowanych lub nadzorowanych przez ministrów, kierowników urzędów centralnych, wojewodów, Prezesa Narodowego Banku Polskiego oraz Krajową Radę Radiofonii i Telewizji; „.

          Art. 3. W ustawie z dnia 6 kwietnia 1990 o Policji (Dz. U. z 2007 r. Nr 43, poz. 277 z późn. zm. [4]⁾)w art. 2 w ust. 2 pkt 2 otrzymuje brzmienie:

„2) ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego, w tym zapewnienie spokoju w miejscach publicznych oraz w środkach publicznego transportu i komunikacji publicznej, w ruchu drogowym, na obszarach kolejowych  i na wodach przeznaczonych do powszechnego korzystania;”.

Art. 4. W ustawie z dnia 22 sierpnia 1997 r. o bezpieczeństwie imprez masowych (Dz. U. z 2005 r. Nr 108, poz. 909, z 2007 r. Nr 99, poz. 663 i 665) w art. 20c  pkt 10 otrzymuje brzmienie:

„10) zarządcy infrastruktury kolejowej, przewoźnicy publiczni;”.

Art. 5. W ustawie z dnia 8 września 2000 r. o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego „Polskie Koleje Państwowe”  (Dz. U. Nr 84, poz. 948, z późn. zm.[5])w art. 15 uchyla  się ust. 3.

            Art. 6. 1. Funkcjonariusze Straży Ochrony Kolei pozostający w stosunku pracy w dniu wejścia w życie ustawy stają się z mocy prawa funkcjonariuszami Policji w służbie przygotowawczej, chyba że w terminie 30 dni od dnia wejścia w życie ustawy złożą pisemne oświadczenie, że nie wyrażają na to zgody.

2. Funkcjonariusze Straży Ochrony Kolei, którzy złożyli oświadczenie woli, o którym mowa w ust. 1, są zwalniani w trybie określonym w ustawie z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. Nr 90, poz. 844. z późn. zm.[6]⁾)

3. Funkcjonariuszom Straży Ochrony Kolei, którzy podejmują służbę w Policji w trybie określonym w ust. 1:

1) okres pracy w Straży Ochrony Kolei wlicza się do okresu służby w Policji w zakresie wszystkich uprawnień związanych z tą służbą, z wyjątkiem  okresu od którego zależy nabycie prawa do emerytury policyjnej;

2) nie przysługują należności w związku ze zwolnieniem z pracy w Straży Ochrony Kolei.

4. Funkcjonariusze, o których mowa w ust. 1, są zobowiązani do uzyskania niezbędnych kwalifikacji zawodowych przed upływem okresu 3 lat od dnia podjęcia służby w Policji.

Art. 7. Ustawa wchodzi w życie …..

UZASADNIENIE

            W wyniku procesu restrukturyzacji  przedsiębiorstwa państwowego Polskie Koleje Państwowe, rozpoczętego na podstawie ustawy z dnia 9 września 2000 r.
o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego „Polskie Koleje Państwowe ”, w roku 2001  powstała Grupa PKP. W ten sposób,  zgodnie z dyrektywami Unii Europejskiej, nastąpiło  rozgraniczenie działalności przewozowej kolei od zarządzania liniami kolejowymi oraz utworzenie samodzielnych podmiotów prawa handlowego, mogących świadczyć usługi,  nie tylko na rynku kolejowym.   Zostały utworzone trzy spółki przewozowe oraz jedna spółka zarządzająca liniami kolejowymi   „PKP Polskie Linie Kolejowe S. A.”. W skład tej ostatniej weszła Straż Ochrony Kolei, powołana w drodze decyzji administracyjnej, działająca w strukturach zarządcy infrastruktury kolejowej, to jest podmiotu gospodarczego, którego funkcjonowanie określa kodeks spółek handlowych. Tym samym Straż Ochrony Kolei utraciła status formacji państwowej.

Obecnie zasady działalności straży ochrony kolei określa rozdział 10 ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym oraz rozporządzenia wykonawcze wydane na podstawie tej ustawy, między innymi rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 14 lipca 2004 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania oraz sposobu organizacji straży ochrony kolei.

Zgodnie z cyt. wyżej ustawą do podstawowych zadań straży ochrony kolei należy:

1.              kontrola przestrzegania przepisów porządkowych na obszarze kolejowym, w pociągach i innych  pojazdach kolejowych;

2.            ochrona życia i zdrowia ludzi oraz mienia na obszarze kolejowym, w  pociągach i innych  pojazdach kolejowych.

Dotychczasowe doświadczenia w funkcjonowaniu straży ochrony kolei w strukturach spółki prawa handlowego wyraźnie wskazują na konflikt interesów, pomiędzy ustawowymi zadaniami straży ochrony kolei, a celami spółki nastawionej na osiąganie zysku. Konieczność poszukiwania dodatkowych źródeł finansowania, poprzez zawieranie umów o świadczenie dodatkowej ochrony na zasadach komercyjnych, powoduje negatywne konsekwencje w zakresie planowania i organizacji działań porządkowych i ochronnych, obniżając jednocześnie poziom bezpieczeństwa w pociągach i na obszarze kolejowym.

Jednocześnie doświadczenia funkcjonowania straż ochrony kolei w oparciu o obecnie obowiązujące przepisy, wskazują na wiele obszarów utrudniających sprawną realizację ustawowych zadań, co negatywnie wpływa na stan bezpieczeństwa i porządku na obszarach kolejowych, w pociągach i innych pojazdach kolejowych.

Zakres zadań Straży Ochrony Kolei pokrywa się praktycznie z zadaniami Policji. W związku  z tym najwłaściwszym rozwiązaniem jest usankcjonowanie odpowiedzialności Policji za bezpieczeństwo poprzez wpisanie do art. 2 ust. ustawy o Policji zadania ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego na obszarze kolejowym.

Jednocześnie z ustawy o transporcie kolejowym usunąć należy przepisy regulujące funkcjonowanie Straży Ochrony Kolei.

Konsekwencją tego byłaby zmiana statusu funkcjonariuszy SOK – staliby się oni z mocy prawa funkcjonariuszami Policji – chyba, że w pisemnym oświadczeniu woli nie wyraziliby na to zgody.

Osoby, które nie zgodziłyby się na przejście do służby w Policji traktowane byłyby jak osoby zwalniane w ramach zwolnień grupowych z powodu likwidacji zakładu pracy.

Funkcjonariusze SOK przechodzący do służby w Policji byliby zobowiązani do uzupełnienia kwalifikacji zawodowych niezbędnych do pełnienia służby przed zakończeniem służby przygotowawczej, czyli przed upływem 3 lat.

Okres pracy w SOK byłby zaliczany do okresu służby w Policji, z wyjątkiem stażu emerytalnego.

Wejście w życie ustawy spowoduje skutki finansowe dla budżetu w wysokości szacowanej na ok. 350 mln zł. w skali roku – związane ze zwiększeniem etatu Policji o ok. 3500 osób.

Jednocześnie należy podkreślić, że wydatki te będą znacznie niższe niż w przypadku tworzenia odrębnej służby, posiadającej wyodrębnioną logistykę.