Nowe zasady egzekucji z rachunku bankowego
NOWA KWOTA WOLNA OD ZAJĘCIA
Z dniem 8 września 2016 r. weszła w życie życie ustawa z dnia 10 lipca 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny, ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2015 poz. 1311). Nowela zmienia m.in. brzmienie art. 54 ust. 1 prawa bankowego, określającego wysokość kwoty wolnej od zajęcia w toku egzekucji komorniczej prowadzonej z rachunku bankowego.
NOWA KWOTA WOLNA OD ZAJĘCIA
Z dniem 8 września 2016 r. weszła w życie życie ustawa z dnia 10 lipca 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny, ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2015 poz. 1311). Nowela zmienia m.in. brzmienie art. 54 ust. 1 prawa bankowego, określającego wysokość kwoty wolnej od zajęcia w toku egzekucji komorniczej prowadzonej z rachunku bankowego.
Zgodnie z nowym brzmieniem art. 54 ust. 1 ustawy prawo bankowe, środki pieniężne znajdujące się na rachunkach oszczędnościowych, rachunkach oszczędnościowo-rozliczeniowych oraz na rachunkach terminowych lokat oszczędnościowych jednej osoby, niezależnie od liczby zawartych umów, są wolne od zajęcia na podstawie sądowego lub administracyjnego tytułu wykonawczego, w każdym miesiącu kalendarzowym, w którym obowiązuje zajęcie, do wysokości 75% minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U Nr 200, poz. 1679, z późn. zm. 124), przysługującego pracownikowi zatrudnionemu w pełnym miesięcznym wymiarze czasu pracy.
Z przepisu tego wynika, iż nowa kwota wolna od zajęcia w wysokości 75% minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązuje dla każdego miesiąca oddzielnie (obecnie 1387,50 zł). Kwota wolna od zajęcia nie jest już limitem jednorazowym. W obecnym stanie prawnym ma ona charakter „odnawialny” w każdym kolejnym miesiącu kalendarzowym trwania zajęcia rachunku przez komornika. Kwotą wolną od zajęcia posiadacz rachunku może dysponować bez ograniczeń. Może on użyć jej do spłaty swoich zobowiązań wobec osób trzecich, zlecając bankowi przeprowadzenie bezgotówkowego rozliczenia pieniężnego (w przypadku rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego). Może on również żądać od banku wypłaty tej kwoty w gotówce.
ŚRODKI PIENIĘŻNE WOLNE OD ZAJĘCIA
Jakie środki pieniężne zgromadzone na rachunku bankowym jeszcze są wolne od zajęcia w postępowaniach egzekucyjnych ? Mówi o tym art. 54 a prawa bankowego. Są to:
– świadczenia alimentacyjne, świadczenia pieniężne wypłacane w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów, świadczenia rodzinne, dodatki rodzinne, pielęgnacyjne, porodowe, dla sierot zupełnych, zasiłki dla opiekunów, świadczenia z pomocy społecznej, świadczenia integracyjne oraz świadczenie wychowawcze,
– zwrotu kosztów związanych z udzielaniem pomocy dla rodziny wspierającej,
– świadczenia należne rodzinie zastępczej oraz prowadzącemu rodzinny dom dziecka, na każde umieszczone dziecko przeznaczone na pokrycie kosztów jego utrzymania,
– dodatek w wysokości świadczenia wychowawczego określonego w przepisach o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, zwany dalej „dodatkiem wychowawczym” przysługujący rodzinie zastępczej oraz prowadzącemu rodzinny dom dziecka,
– dodatek przysługujący rodzinie zastępczej oraz prowadzącemu rodzinny dom dziecka na pokrycie zwiększonych kosztów utrzymania dziecka legitymującego się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności
– dofinansowanie do wypoczynku poza miejscem zamieszkania dziecka,
– świadczenia przysługujące rodzinie zastępczej oraz prowadzącemu rodzinny dom dziecka na pokrycie: niezbędnych kosztów związanych z potrzebami przyjmowanego dziecka oraz kosztów związanych z wystąpieniem zdarzeń losowych lub innych zdarzeń mających wpływ na jakość sprawowanej opieki,
– dofinansowanie przysługujące prowadzącemu rodzinny dom dziecka na pokrycie niezbędnych kosztów związanych z remontem lub ze zmianą lokalu w budynku wielorodzinnym lub domu jednorodzinnego, w którym jest prowadzony rodzinny dom dziecka oraz innych niezbędnych i nieprzewidzianych kosztów związanych z opieką i wychowaniem dziecka lub funkcjonowaniem rodzinnego domu dziecka,
– pomoc przysługująca osobie opuszczającej, po osiągnięciu pełnoletności, rodzinę zastępczą, rodzinny dom dziecka, placówkę opiekuńczo-wychowawczą lub regionalną placówkę opiekuńczo-terapeutyczną, zwanej dalej „osobą usamodzielnianą”, w przypadku gdy umieszczenie w pieczy zastępczej nastąpiło na podstawie orzeczenia sądu na kontynuowanie nauki, usamodzielnienie lub zagospodarowanie,
– środki finansowe na utrzymanie lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym lub domu jednorodzinnego w którym jest prowadzony rodzinny dom dziecka lub dla rodziny zastępczej niezawodowej i zawodowej, w wysokości odpowiadającej kosztom ponoszonym przez rodzinę zastępczą niezawodową albo zawodową lub kosztom ponoszonym przez rodzinny dom dziecka.
EGZEKUCJA Z RACHUNKUBANKOWEGO NA KTÓRY WPŁYWAJĄ ŚRODKI Z PROGRAMU „RODZINA 500 +”
W związku sytuacjami gdy świadczenie 500 plus było de facto zajmowane przez komorników zajmujących rachunki bankowe, na które było wypłacane Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wprowadziło w drodze poprawek do stosownych ustaw trzy poziomy zabezpieczenia świadczeń z programu Rodzina 500 plus przed zajęciem przez komornika – i tak:
– w ustawie o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci zapisano, że świadczenia te nie podlegają egzekucji, a osobom zadłużonym gmina na ich życzenie ma obowiązek wypłacić je w gotówce;
– dodatkowo ministerstwo wysłało do wszystkich banków numery kont, z jakich wypłacane są świadczenia wychowawcze, a gminom zlecono opatrywanie przelewów specjalnym tytułem, co umożliwia zarówno bankom, jak i organom egzekucyjnym identyfikację świadczeń wychowawczych,
– wreszcie nowelizacją kodeksu rodzinnego i prawa bankowego , która weszła w życie 20 sierpnia wprowadzono specjalne subkonta – bezpłatne, wyodrębnione rachunki rodzinne, do których komornicy nie będą mieli dostępu celem zabezpieczenia środków ze świadczeń i zasiłków niepodlegających egzekucji, w tym z programu „Rodzina 500 plus”.
ELEKTRONICZNE ZAJĘCIE RACHUNKU BANKOWEGO
Od 8.9.2016 r. ustawodawca wprowadza wyłączność doręczeń komornika względem banku i wnoszenia pism przez bank za pośrednictwem systemu teleinformatycznego. Wprowadzone zmiany umożliwią skuteczniejsza komunikację i sprawniejsze prowadzenie postępowania egzekucyjnego, oraz przyspieszyć zajmowanie rachunków bankowych dłużników. Jednakże aby komornik mógł dokonać zajęcia konta tą drogą zarówno on jaki i banki zostaną zmuszeni (przez przyjętą nowelę) do założenia kont w specjalnie przygotowanym systemie teleinformatycznym. Wiąże się to z koniecznością posługiwania się elektronicznymi formularzami pism, co umożliwia nie tylko automatyzację czynności, ale gwarantuje również, że pisma te będą pozbawione takich wad, które uniemożliwiają albo poważnie utrudniają bankowi realizację obowiązków wynikających z zajęcia (np. w zakresie jednoznacznej identyfikacji dłużnika, przeciwko któremu toczy się egzekucja). Identyczne zalety dotyczą czynności banku związanych z wnoszeniem pism do komornika. W podobny sposób unormowano doręczenia i wnoszenie pism w razie egzekucji z rachunku bankowego prowadzonej przez administracyjny organ egzekucyjny.
Jak w praktyce ma wyglądać e-zajęcie rachunku bankowego ? Najkrócej można opisać je w ten sposób, iż po podpisaniu zajęcia przez komornika podpisem elektronicznym trafi ono za pośrednictwem systemu teleinformatycznego do obsługi takich zajęć w banku, który niezwłocznie zablokuje konto dłużnika. Nowa procedura ma w założeniu również obniżyć koszty obsługi zajęć dla banków ponoszone przez strony postępowania – dziś doręczenie zajęcia za pośrednictwem operatora pocztowego (tradycyjna poczta) do jednego banku to 4,5 zł za każdą korespondencję związaną z zajęciem, po zmianach będzie to 0,5 zł za dokonanie zajęcia i całą późniejszą korespondencję z tym związaną.
Pozostaje więc czekać na długofalowe efekty wprowadzonych zmian w postaci skuteczności postępowań egzekucyjnych bo jedynym pewnym efektem jest obniżenie kosztów.
Tomasz Ptak
pod red. www.kancelaria-porada.pl
biuro@kancelaria-porada.pl
Gliwice, ul. Chodkiewicza 31
781 729 460
